Τι είναι “Southpaw”
Στις πολεμικές τέχνες και τα αθλήματα επαφής όταν λέμε ότι ένας μαχητής παίρνει ορθόδοξη στάση, εννοούμε αυτόν που έχει το αριστερό πόδι εμπρός και το δεξί πίσω. Όταν συμβαίνει το αντίθετο, το δεξί πόδι εμπρός και το αριστερό πίσω, τότε λέμε ότι παίρνει αριστερή στάση, “ανάποδη guard” αλλά κυρίως επικρατεί ο όρος “Southpaw”.
Έχει αυτό κάποια σημασία, αλλάζει κάτι, σημαίνει κάτι που πρέπει να ξέρουμε;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Κατ’ αρχήν δεν γνωρίζουμε τι κάνει κάποιον αριστερόχειρα. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι οι αριστερόχειρες στον κόσμο είναι περίπου το 10-14% του πληθυσμού και ότι οι άνδρες είναι διπλάσιοι σε αριθμό από τις γυναίκες.
Ορισμένες έρευνες επισημαίνουν μια ανωμαλία στη δομή του εγκεφάλου που προκαλεί αυτή τη διαφοροποίηση, ενώ άλλες έρευνες μιλούν για γενετική κληρονομικότητα καθώς και για την επίδραση της ορμόνης τεστοστερόνης. Αυτό ίσως θα εξηγούσε τον λόγο που υπάρχουν περισσότεροι αριστερόχειρες άνδρες σε σύγκριση με τις γυναίκες. Το 2007 επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης εντόπισαν ένα γονίδιο που αυξάνει τις πιθανότητες ενός ατόμου να γίνει αριστερόχειρας.
Πολλοί επιστήμονες που έχουν προσανατολιστεί στην έρευνα του εγκεφάλου, έχουν διαπιστώσει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ανατομία του εγκεφάλου μεταξύ των αριστερόχειρων και των δεξιόχειρων. Αν και χρησιμοποιούμε και τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια στην καθημερινή ζωή, η μία πλευρά του εγκεφάλου μας εξακολουθεί να είναι πιο κυρίαρχη από την άλλη. Έχει αποδειχθεί ότι η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου των δεξιόχειρων είναι πιο κυρίαρχη, με κέντρα που ελέγχουν την ομιλία και τη γλώσσα. Από την άλλη πλευρά, η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου έχει περισσότερο έλεγχο στα συναισθήματά μας. Στους αριστερόχειρες, αυτή η διαίρεση αντιστρέφεται. Επίσης, στα αριστερόχειρα άτομα και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου είναι εξίσου ανεπτυγμένα, σε σύγκριση με τα δεξιόχειρα. Αυτό τους επιτρέπει την ταχύτερη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των ημισφαιρίων.
Ένας σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός νευρικών ινών στον εγκέφαλο των αριστερόχειρων είναι υπεύθυνος για την ταχύτερη μεταφορά πληροφοριών μεταξύ των εγκεφαλικών ημισφαιρίων, κάτι που είναι ο λόγος πίσω από τον καλύτερο προσανατολισμό στο χώρο και τη μεγαλύτερη επιτυχία στα μαθηματικά, την τέχνη, την αρχιτεκτονική. Επίσης, εάν ένας αριστερόχειρας χρειάζεται να εκτελέσει μια εργασία με το δεξί του χέρι, θα την κάνει καλύτερα από ότι ένας δεξιόχειρας με το αριστερό του χέρι (π.χ. γράψιμο). Οι αριστερόχειρες έχουν μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στην επίλυση προβλημάτων από τους δεξιόχειρες συνομηλίκους τους και παρουσιάζουν βελτιωμένες ικανότητες στην αποκλίνουσα σκέψη, π.χ. βρίσκουν διαφορετικές λύσεις στο ίδιο πρόβλημα (χάρη σε μια καλύτερη διαίσθηση και μεγαλύτερη ποικιλομορφία στις ιδέες). Η έρευνα έχει δείξει μεγαλύτερη ευαισθησία μεταξύ των δεξιόχειρων στη δεξιά πλευρά τους, ενώ οι αριστερόχειρες είναι εξίσου ευαίσθητοι και στις δύο πλευρές του σώματός τους. Το δεξί χέρι είναι λίγο μεγαλύτερο και πιο δυνατό στους δεξιόχειρες, ενώ στους αριστερόχειρες και τα δύο χέρια είναι εξίσου ανεπτυγμένα.
Οι μητέρες που είναι άνω των 40 ετών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν περισσότερες πιθανότητες να γεννήσουν ένα μωρό που θα γίνει αριστερόχειρας. Οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι 28% υψηλότερες από ό,τι σε γυναίκες που είναι στα 20 τους. Είναι ενδιαφέρον ότι έως και το 90% των μωρών πιπιλίζουν τον αντίχειρα του κυρίαρχου χεριού τους ενώ βρίσκονται ακόμη στη μήτρα της μητέρας τους, έτσι ο υπέρηχος μπορεί επίσης να σας δώσει μια ιδέα για το πώς θα είναι το μωρό μόλις γεννηθεί. Οι συνδέσεις μεταξύ της αριστερής και της δεξιάς πλευράς του εγκεφάλου είναι ταχύτερες μεταξύ των αριστερόχειρων. Αυτό σημαίνει ότι οι πληροφορίες μεταδίδονται με ταχύτερο τρόπο, γεγονός που καθιστά τους αριστερόχειρες πιο αποτελεσματικούς στην επεξεργασία μεγαλύτερου όγκου πληροφοριών που εκπέμπονται και από τις δύο πλευρές του εγκεφάλου.
Η έρευνα έχει αποδείξει πώς οι οπτικές πληροφορίες που λαμβάνει ο αθλητής (μαχητής ή παίκτης) επεξεργάζονται από το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πληροφορίες, σε περίπτωση που ο αθλητής είναι αριστερόχειρας, ταξιδεύουν πιο γρήγορα στο κέντρο του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τις κινητικές δεξιότητες σε χρόνο έως και 20 έως 30 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Χάρη σε αυτές τις καλύτερες χωρικές δεξιότητες και την ταχύτερη αντίδραση κινητικών δεξιοτήτων, τα αριστερόχειρα άτομα είναι πιο επιτυχημένα στις πολεμικές τέχνες. Ο λόγος είναι η ταχύτερη σύνδεση μεταξύ της αριστερής και δεξιάς πλευράς του εγκεφαλικού ημισφαιρίου και, ταυτόχρονα, η συχνότερη χρήση και των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου, χάρη στην οποία, εκτός από μια καλύτερη επεξεργασία, μπορούν να σκέφτονται και να αντιδρούν πιο γρήγορα.
Επίσης, οι αριστερόχειρες είναι εξαιρετικά προσαρμοσμένοι σε αυτούς που είναι δεξιόχειρες γιατί τους συναντούν συνεχώς. Συγκριτικά, οι δεξιόχειρες προσαρμόζονται πολύ πιο δύσκολα στους αριστερόχειρες αντιπάλους τους. Οι αθλητές των οποίων το αριστερό χέρι είναι πιο κυρίαρχο αποτελούν πολύ μεγαλύτερη απειλή λόγω της “αντίθετης” στάσης του σώματός τους. Οι περισσότεροι μαχητές πολεμικών τεχνών έχουν ξοδέψει το 90% του χρόνου τους αντιμετωπίζοντας δεξιόχειρες αντιπάλους. Σε όλα τα αθλήματα όπου οι αθλητές αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον, οι αριστερόχειρες έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα, επομένως το ίδιο ισχύει και για τις πολεμικές τέχνες. Οι ικανότητές τους είναι καλύτερες και αυτό παρατηρείται σε αθλήματα όπου είναι απαραίτητη μια πολύ γρήγορη αντίδραση για να μπερδευτεί ο αντίπαλος που συνηθίζει να μάχεται έναν δεξιόχειρα. Ο λόγος είναι απλώς επειδή οι δεξιόχειρες αθλητές έχουν συνηθίσει να πολεμούν με δεξιόχειρες αντιπάλους.
Για απλούστευση, ένας αριστερόχειρας αθλητής συνηθίζει τους δεξιόχειρες αντιπάλους και έχει συχνά την ευκαιρία να τους αντιμετωπίσει και έχει επίσης προπονηθεί μαζί τους. Από την άλλη πλευρά, οι δεξιόχειρες αθλητές σπάνια έχουν την ευκαιρία να προπονηθούν ή να αγωνιστούν εναντίον ενός αριστερόχειρα συνομήλικού τους. Εδώ φαίνονται καλύτερα οι ελλείψεις τους. Έτσι, όταν αντιμετωπίζετε έναν αριστερόχειρα αντίπαλο, μπαίνει στο παιχνίδι ένα στοιχείο έκπληξη που αποτελεί πλεονέκτημα για τον αριστερόχειρα.
Γιατί “Southpaw”
Η θέση που παίρνει ο αριστερόχειρας μαχητής, συνήθως αναφέρεται ως “Southpaw”. Είναι η στάση του “νότιου ποδιού”. Σύμφωνα με μερικούς θρύλους, ένας μαχητής του 19ου αιώνα που ονομαζόταν William “Bendigo” Thompson, είναι υπεύθυνος για την εισαγωγή της στάσης του “νότιου ποδιού”. Κάποιοι άλλοι ειδικοί στην πυγμαχία θεωρούν ότι ο αριστερόχειρας πυγμάχος Al McCoy είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη της στάσης. Έγινε παγκόσμιος πρωταθλητής το 1910 και το παρατσούκλι του ήταν Southpaw. Σε κάποιους θρύλους, το όνομα προέρχεται από το μπέιζμπολ. Ορισμένοι ιστορικοί του αθλητισμού υποστηρίζουν ότι ο όρος επινοήθηκε λόγω του προσανατολισμού του γηπέδου του μπέιζμπολ (το γήπεδο, δηλαδή οι γραμμές του είναι προσανατολισμένες προς τα δυτικά) για να μην λάμπει ο ήλιος στους παίκτες Για αυτό ο αριστερόχειρας που έχει το αριστερό του χέρι στραμμένο προς το νότο ονομάστηκε “Southpaw”. Στην αρχή, ο όρος “στάση του νότιου ποδιού” δήλωνε κάτι ασυνήθιστο και ήταν γνωστό ότι τον χρησιμοποιούσαν στον αθλητισμό από το 1840.
Τα πλεονεκτήματα των Southpaw
Τα πλεονεκτήματα των αριστερόχειρων μαχητών δεν εκφράζονται μόνο στην πυγμαχία, το Snavate, το Kickboxing, το Muay Thai, το Wushu και το Sanda, αλλά και στο Karate, το Tae kwon do, το Kung fu, το Capoeira, την πάλη, το Judo, το ju-jitsu, το Aikido, το MMA, την ξιφασκία και σε άλλες πολεμικές τέχνες. Η τεχνική εκτέλεσης συγκεκριμένων λαβών είναι λίγο διαφορετική στους αριστερόχειρες μαχητές, η δημιουργικότητά τους είναι κάπως μεγαλύτερη και η ικανότητά τους να προσαρμόζονται χρησιμοποιώντας το δεξί ή το αριστερό τους χέρι πρέπει να είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένες τεχνικές αριστερόχειρων μαχητών μπορούν να μπερδέψουν πολύ έναν δεξιόχειρα αθλητή. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, όταν ένας δεξιόχειρας μαχητής βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν αριστερόχειρα, υπάρχει ένα στοιχείο έκπληξης. Η έκπληξη είναι ακόμη μεγαλύτερη αν ένας αριστερόχειρας μαχητής ξεκίνησε τον αγώνα με την κλασική στάση του δεξιόχειρα (αριστερό χέρι και πόδι εμπρός) και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του αγώνα, αλλάξει στάση σε Southpaw. Ο όρος “switch-hitter” χρησιμοποιείται για εκείνους τους μαχητές που αλλάζουν σκόπιμα από μια στάση δεξιού σε αριστερόχειρα ή το αντίστροφο.
Τα αριστερόχειρα παιδιά που αναγκάστηκαν από τους γονείς ή τους δασκάλους τους να γράφουν με το δεξί τους χέρι έχει οδηγήσει έναν μεγάλο αριθμό (αρχικά) αριστερόχειρων να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τόσο το δεξί όσο και το αριστερό τους χέρι. Αυτό παρατηρείται ιδιαίτερα στην Ασία, δηλαδή στους Κινέζους, τους Κορεάτες και τους Ιάπωνες γιατί η γραφή τους (λόγω των χαρακτηριστικών της) δεν μπορεί να γραφτεί με το αριστερό χέρι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στην Κίνα είναι καταγεγραμμένοι μόνο το 2% των αριστερόχειρων, δηλαδή μόνο αυτό το ποσό έχει δηλώσει αριστερόχειρες (τρώνε χρησιμοποιώντας το αριστερό τους χέρι), ενώ στην Ιαπωνία, αυτό το ποσοστό είναι λίγο παραπάνω στο 4%. Σύμφωνα με αυτά τα στατιστικά στοιχεία όπου, υποτίθεται, δεν υπάρχουν περισσότεροι από 2-4% των αριστερόχειρων στην Ασία (κάτι που είναι αδύνατο), δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ο όρος για αριστερόχειρες μαχητές δεν υπάρχει
Ωστόσο, οι άνθρωποι δεν μπορούν απλά να χωριστούν σε δύο ομοιογενείς ομάδες (αριστερόχειρες και δεξιόχειρες). Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε κάπου στο ενδιάμεσο, έχοντας μια ισχυρότερη ή πιο αδύναμη προδιάθεση να χρησιμοποιήσουμε το δεξί μας χέρι.
Δείτε μερικούς Southpaw