Hakama: η ενδυμασία των ευγενών
Η hakama χρησιμεύει για να κρύψει την κίνηση των ποδιών στην εξάσκηση των πολεμικών τεχνών; Οι περισσότεροι αυτό πιστεύουν, αλλά δεν είναι ακριβώς έτσι.
Μια ματιά στην ιστορία του συγκεκριμένου ενδύματος, θα μας δείξει την αλήθεια.
Η hakama αρχικά εμφανίστηκε στην Κίνα, πριν έρθει στην Ιαπωνία. Είναι πιθανό να εισήχθη στην Ιαπωνία μέσω του Βουδισμού, καθιστώντας αυτή την στολή επίσημο τελετουργικό ένδυμα.
Οι σαμουράι φορούσαν hakama, όπως και οι ευγενείς αλλά και ο κλήρος.
Η hakama περισσότερο επιδείκνυε μια κοινωνική θέση, παρά την κατάσταση ενός πολεμιστή. Αυτή τη στολή φορούσε η συντριπτική πλειοψηφία των ευγενών, καθώς και οι πλούσιοι έμποροι.
Υπήρχαν επίσης διαφορετικοί τύποι hakama που φορούσαν ανάλογα με τις τελετές. Ένας τύπος ήταν μία πολύ μακριά hakama που ονομαζόταν “nagabakama”, που εμπόδιζε σοβαρά την κίνηση. Είναι πολύ πιθανό ότι στην πολεμική κοινωνία της εποχής, η απαίτηση από μερικούς κυβερνήτες και τον Shogun οι επισκέπτες (σαμουράι) να φορούν αυτό το είδος hakama, ήταν ένα προληπτικό μέτρο για να τους αποτρέψει να κινηθούν (και να επιτεθούν) εύκολα.
Η hakama των σαμουράι δεν είχε πάντα την σημερινή της μορφή. Φαίνεται ότι αρχικά ήταν ένα παχύτερο ένδυμα, ακόμη και από δέρμα, που φορούσαν κατά την ιππασία για να προστατεύονται από τα κλαδιά και τα ζώα.
Αυτή η άποψη εξηγεί την ύπαρξή δύο τύπων hakama, της “andon” και της “umanori”. Η αndon έχει το παραδοσιακό σχήμα που μοιάζει με φούστα και η umanori σημαίνει κυριολεκτικά “βόλτα με το άλογο” και είχε το σχήμα του παντελονιού.
Αν οι μοναχοί και οι γυναίκες δεν είχαν κανένα λόγο να ανέβουν σε άλογα, οι σαμουράι και οι ευγενείς το έκαναν. Χρειαζόταν ένα ένδυμα που θα τους επέτρεπε να απλώσουν τα πόδια τους και αυτό πιθανότατα πιθανότατα ήταν η umanori hakama. Είναι πολύ πιθανό ότι χρονικά, η andon hakama προηγήθηκε της umanori hakama.
Δύο τύποι χρήσης της hakama
Ο πρώτος τύπος χρήσης της hakama ήταν αυτό που βλέπουμε πολύ συχνά σε ταινίες με σαμουράι, ειδικά με ronin (σαμουράι χωρίς αφέντη). Αυτοί αντιμετώπιζαν συχνά απρόσμενες επιθέσεις ή μονομαχίες. Ο σαμουράι ήταν συχνά με τα καθημερινά του ρούχα και όταν χρειαζόταν να μονομαχήσει, έδενε τα πόδια του hakama του και τα μανίκια του κιμονό του για να διευκολύνει τις κινήσεις του. Αυτό μπορείτε να το δείτε συχνά σε επιδείξεις παλιών Ιαπώνων Grand Masters του Karate.
Εδώ ο Tatsuo Suzuki του Wado Ryu
Και ο δεύτερος τύπος χρήσης ήταν ο πόλεμος. Τα ανώτερα κλιμάκια που δεν προωθούνταν στο μέτωπο φορούσαν την hakama, αλλά οι περισσότεροι πολεμιστές φορούσαν πανοπλίες, το hakama δεν είχε πλέον νόημα.
Είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι οι Σαμουράι σε παλιές ταινίες, όπως οι ταινίες της Akira Kurosawa, φορούν την hakama τους πολύ κοντή, ενώ στο σύγχρονο σινεμά, σε ταινίες που γυρίστηκαν τα τελευταία 10 ή 20 χρόνια, οι hakama είναι πολύ μακρύτερες. Φαίνεται ότι η μόδα έχει λόγο και στην ιστορική κινηματογραφική βιομηχανία!
Η hakama στην εξάσκηση των σύγχρονων πολεμικών τεχνών
Οι εντυπώσεις εκείνης της εποχής, διατηρούνται σήμερα σε ορισμένα στυλ, όπως το Kendo και το Aikido αλλά και σε άλλα παραδοσιακά Ιαπωνικά συστήματα.
Η hakama όμως φθάνει μέχρι πάνω από τον αστράγαλο, κατά τη διάρκεια της εξάσκησης, των μονομαχιών και των αγώνων. Επομένως δύσκολα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι χρησιμεύει για να κρύψει το πόδι. Θα έκρυβες τα πόδια σου με τον κίνδυνο να εμποδίσεις την κίνησή σου, να σε κάνει αργό και να κινδυνεύεις να πεθάνεις; Ή μήπως θα δείχνατε τα πόδια σας κατά τη διάρκεια μιας μονομαχίας που θα την παρακολουθήσουν οι θεατές, αλλά θα τα κρύβατε κατά τη διάρκεια της προπόνησης στο dojo; Αυτό είναι πολύ απίθανο.
Στην Ιαπωνία σήμερα, το hakama είναι το πιο εμβληματικό ένδυμα της αποφοίτησης, του γάμου και άλλων θρησκευτικών τελετών. Είναι επίσης και ένας ζωντανός σύνδεσμος με την παράδοση που τόσο τιμούν οι Ιάπωνες.
