Το Bokken είναι η ξύλινη απομίμηση της Katana, του ιαπωνικού ξίφους.
Η ιστορία του είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και της Katana. Αρχικά η ποιότητα κατασκευής του δεν ήταν καλή, με αποτέλεσμα να είναι ένα αναλώσιμο είδος. Με την πάροδο του χρόνου αυτό άλλαξε. Από τις αρχές του 20ου αιώνα το Bokken έφθασε να γίνει έργο τέχνης. Με τον τρόπο αυτό, η αρχαία τέχνη της ξυλουργικής συνάντησε τις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες.
Στην Ιαπωνία, αυτό που στην Δύση αποκαλείται Bokken, αποκαλείται Bokuto. Δεν πρόκειται για λάθος. Η διαφορά προκύπτει επειδή στα Kanji χρησιμοποιείται η έκφραση “Boku” (ξύλο) και “Ken” (σπαθί) και αναφέρονται στο ξύλινο ξίφος. Οι Ιάπωνες είναι πιο ακριβείς και χρησιμοποιούν τον όρο “Bokuto” που αποτελείται από το Kanji “Boku” (ξύλο) και “To” (Katana) εννοώντας το ξύλινο Katana.
Η χρήση του Bokken αναφέρεται αρκετά νωρίς στην ιστορία της Ιαπωνίας επειδή το Bokken έπαιξε πρακτικό ρόλο. Χρειαζόταν για συνεχή εκπαίδευση του σπαθιού και ήταν πολύ λιγότερο επικίνδυνο από το Katana.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα κατασκευαζόταν επί τόπου, στις διάφορες επαρχίες που το χρησιμοποιούσαν. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η παραγωγή της συγκεντρώθηκε στα νότια της Ιαπωνίας, στην περιοχή Kyushu, πιο συγκεκριμένα σε μια πόλη που ονομάζεται Miyakonojo.
Το ξύλο, βελανιδιά, που συλλέγεται στο δάσος κοντά στο Kirishima Sankei, φημίζεται για την ποιότητά του και ιδιαίτερα για την ανθεκτικότητά του. Η βιομηχανία ξυλουργικής εκεί ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και επομένως ήταν αναμενόμενο η κατασκευή του Bokken να εγκατασταθεί σε αυτήν την περιοχή. Αλλά για τον λόγο για τον οποίο όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές συγκεντρώθηκαν ειδικά το Miyakonojo, δεν υπάρχει απάντηση.
Σήμερα η κατασκευή των Bokken έχει φθάσει να είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης, που φέρει την υπογραφή του δημιουργού του. Οι μεγάλοι κατασκευαστές έχουν τόσο αναγνωρίσιμα δημιουργήματα, ώστε δεν χρειάζεται καν να τα υπογράψουν. Υπάρχει μάλιστα και σειρά αναμονής για την παραλαβή του Bokken.
Οι κορυφαίοι κατασκευαστές κερδίζουν τον τίτλο “Dento Kogeishi” που απονέμεται από την Ιαπωνική Κυβέρνηση, που σημαίνει “Καλλιτέχνης Παραδοσιακής Τέχνης”. Αναμφίβολα πρόκειται για τίτλο τιμής.
Σκηνές με χρήση του Bokken από την ταινία Gohatto (1999):
Υπάρχουν 10 στάδια στην κατασκευή ενός Bokken. Αγοράζεται το ξύλο, ένας ειδικός κόβει τις σανίδες, γίνεται ξήρανση 1-5 ετών και μετά αρχίζει η κατασκευή του.
Σχεδιάζεται το συνολικό σχήμα, και κόβεται το ξύλο με τα σχετικά μηχανήματα. Αποφασίζεται η καμπυλότητα, το πάχος και το μήκος.
Στη συνέχεια γίνεται η εργασία στη λεπίδα. Στο άκρο της και στο πίσω μέρος της. Αυτά γίνονται χειροποίητα. Ανάλογα με το φινίρισμα υπάρχουν περίπου 20 διαθέσιμα επίπεδα.
Η λαβή, η Tsukagashira, αρχίζει να επεξεργάζεται με σκοπό να δημιουργηθεί ένα τραχύ φινίρισμα. Κόβονται τα άκρα για να επιτευχθεί το τελικό μήκος και γίνεται η λείανση με έναν ειδικό τροχό. Ακολουθεί τρίψιμο με το χέρι και γυαλίζεται με λάδι ή βερνίκι, ανάλογα με το αίτημα των πελατών. Χρησιμοποιείται λάδι συντήρησης ξύλου, αλλά κάποιοι κατασκευαστές χρησιμοποιούν και λάδι καμέλιας που είναι άοσμο.
Για την κατασκευή ενός Tanto απαιτούνται περίπου 2 ώρες. Τον μισό χρόνο τον κάνει το μηχάνημα και τον άλλο μισό το χέρι του τεχνίτη. Σε 4-5 ώρες μπορούν να παραχθούν 30-50 κομμάτια και απαιτούνται 2 άτομα.
Οι ειδικές παραγγελίες φυσικά απαιτούν περισσότερο χρόνο.
Αν η χρήση του Bokken συνιστά τέχνη, τότε θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η τέχνη που αυτό περιέχει, ξεκινά πολύ πριν ο χρήστης το πιάσει στα χέρια του. Ξεκινά από τη στιγμή που ο “Dento Kogeishi” επιλέξει το κομμάτι κόκκινης βελανιδιάς και αρχίσει να αφαιρεί τα περιττά επιτρέποντας στο νέο Bokken να αναδειχθεί.
